زینب اخالصنایع: از سوزندوزی سیستان و بلوچستان تا نمایشگاه بینالمللی توکیو
زینب اخالصنایع، مدیر جوان و پرانگیزه خانه خلاق و نوآوری هاتف، با بیش از دو دهه فعالیت فرهنگی، اکنون حدود ۵ سال است بر احیاء و توسعه صنایع دستی سیستان و بلوچستان، به ویژه «سوزندوزی» متمرکز شده است. تلاشهای او و تیمش منجر به رونق کسبوکار و معرفی این هنر اصیل در عرصههای ملی و بینالمللی شده است. هماکنون او در نمایشگاه توکیو ژاپن حضور دارد تا از این فرصت طلایی برای توسعه کسبوکار زنان هنرمند روستایی استفاده کند. در ادامه، گفتوگوی ما را با این مدیر موفق میخوانید.
چالشهای کار در مناطق محروم و راهحلهای خلاقانه
پرسش: فعالیت در محرومترین مناطق کشور چه دشواریهایی دارد و چگونه برای رفع موانع اقدام میکنید؟
پاسخ: یکی از ریشههای محرومیت در این منطقه، عدم اعتماد به نفس و خودباوری است. مردم ظرفیتهای بینظیر زیستبوم کسبوکار خود را به خوبی نمیشناسند. این موضوع باعث عقبماندگی صنعت و اقتصاد نسبت به شهرهای توسعهیافته شده است.
مدیران و تحصیلکردگان بومی میتوانند با الگوبرداری از مسیر پیشرفت شهرهای بزرگ، بسیاری از مشکلات را حل کنند. اما متأسفانه همت لازم برای این کار وجود ندارد.
من به جای نقد شرایط، به دنبال راهحل و اصلاح روندها رفتم. بنابراین، کار خود را با الگوهای آکادمیک کارآفرینی و شناخت زیستبوم استارتاپها آغاز کردم. هدفم رفع چالشهای استان از طریق راهاندازی کسبوکارهای خلاق بود.
تاکنون در شتابدهنده ما، ۵ استارتاپ از فاز مطالعاتی و تولید نمونه اولیه عبور کردهاند. این استارتاپها اکنون در مرحله بازاریابی و رفع نیازهای استان هستند. سرعت رشد برخی از آنها به حدی مطلوب بوده که نه تنها نیاز استان را برطرف کردهاند، بلکه به استانهای دیگر نیز خدمات ارائه میدهند و حتی صادرات دارند.
نمایشگاه توکیو: پنجرهای به سوی جهان
پرسش: این نمایشگاه حول چه محورهایی بود و چه فرصتی برای گروه کاری شما ایجاد کرد؟
پاسخ: این یک نمایشگاه B2B و محلی برای انعقاد قراردادهای کلان و تجاریسازی محصولات بود. سازمان یونیدو برای دومین بار، سوزندوزان سیستان و بلوچستان را به یک نمایشگاه بینالمللی دعوت کرد. اولین دعوت، دو ماه پیش برای نمایشگاه لیسبون پرتغال (در مدل B2C) بود.
در نمایشگاه توکیو، پنج کارآفرن و صنعتگر از سیستان و بلوچستان شرکت کردند. ژاپن با ۱۳۰ میلیون جمعیت و قرابت فرهنگی با ایران، فرصت بسیار خوبی برای ارائه محصولات فرهنگی ماست.
علاقه ژاپنیها به صنایع دستی و سنت
پرسش: ارتباط مردم ژاپن با صنایع دستی را چگونه ارزیابی کردید؟
پاسخ: جالب است که در ژاپن، استارتاپها خلاقیت و ایدهپردازی را از مهدکودک آموزش میدهند و استعدادها را شناسایی میکنند. نکته جالبتر اینکه مردم این کشور پیشرفته، علاقه شدیدی به صنایع دستی دارند و زمان مشخصی را برای یادگیری و اجرای آن اختصاص میدهند.
پایداری در ژاپن بسیار مورد توجه است. مثلاً لباسهای دست دوم به چرخه تولید بازمیگردند. این رویکرد شبیه بازآفرینی زیر آستین لباسهای سنتی در سیستان و بلوچستان است. مردم ژاپن به محصولات دستساز احترام زیادی میگذارند.
ما با چندین شرکت برای همکاری در حوزه سوزندوزی مذاکره کردیم و به زودی قراردادهایی را منعقد خواهیم کرد تا کسبوکار زنان بلوچ را ارتقا دهیم.
توصیهای به هنرمندان و کارآفرینان
پرسش: پیشنهاد شما به هنرمندان سیستان و بلوچستان برای موفقیت چیست؟
پاسخ: نه تنها هنرمندان، بلکه هر کسی که میخواهد وارد بازار کار شود یا فعالیت خود را توسعه دهد، باید خلاقیت را با توجه به زیستبوم محلی چاشنی کار خود کند.
شناخت فرصتها، نیازهای جامعه و سلیقه مخاطب، تأثیر محصول را چند برابر میکند و مشتریان وفاداری ایجاد مینماید. کیفیت بالا و بستهبندی مناسب نیز از دیگر عوامل کلیدی موفقیت هستند.
پیوند هنرمندان جنوب شرق با یکدیگر
پرسش: ایده شما برای پیوند هنرمندان استان با سایر استانهای جنوبی چیست؟
پاسخ: خوشبختانه در سالهای اخیر شاهد رشد کسبوکارهای خانگی در سراسر کشور هستیم. رویکرد از “هنری محض” به سمت “کاربردیتر” تغییر کرده است.
ما سعی کردیم برخی از این مشاغل را به شبکه فروش آنلاین متصل کنیم. همچنین قصد داریم محصولات دستساز مناطق جنوب شرق و جنوب کشور را توسعه دهیم.
مثلاً حصیربافی به دلیل وجود درخت نخل در این مناطق رواج دارد. استقبال مردم از این محصول در سالهای اخیر بسیار افزایش یافته است. ما به عنوان یک شتابدهنده، سعی داریم تجربیات موفق را به بافندگان حصیر این استان انتقال دهیم تا شاهد رونق بیشتر بازار آنها باشیم.
حمایت از کارآفرینان: حلقههای مفقوده
پرسش: خلأهای حمایت از کارآفرینان چیست و چه پیشنهادی دارید؟
پاسخ: به نظر من، کارآفرینان باید مانند حلقههای یک زنجیر به هم متصل شوند. اتصال و همکاری بین آنها برای رفع مشکلات و بهبود شرایط کسبوکار ضروری است.
اگر تمرکز کارآفرینان بر شناسایی و رفع نیازهای واقعی جامعه باشد، بسیاری از موانع به حداقل خواهد رسید.
(توضیح پایانی درباره نمایشگاه)
نمایشگاه «گیفت شو توکیو» از ۷ تا ۹ سپتامبر در «بیگ سایت» این شهر با مشارکت ۳۰۰۰ شرکت تولیدکننده برگزار شد. این نمایشگاه معتبر، سالی دو بار میزبان تولیدکنندگان، صادرکنندگان و تجار فعال در زمینه کالاهای هنری، لوازم منزل و بهداشتی است.